Tekst Isabel van Lent
Foto De penitentiaire inrichting Overamstel in Amsterdam, beter bekend als de Bijlmerbajes. Foto: Corné Bastiaansen
Waar de Weespertrekvaart op de Amstel aantakt, ligt een flink gebied dat lange tijd hermetisch van de stad was afgesloten. Na de verkoop van de Bijlmerbajes komt hier een nieuw stuk Amsterdam met ruimte voor minimaal 1000 woningen.
Tijdens eerste gesprekken met gemeente zat woningmarkt nog muurvast
Afgelopen voorjaar verlieten de laatste gedetineerden de roemruchte gevangenis met de 6 witte torens. Momenteel is het complex in gebruik als asielzoekerscentrum, maar begin 2018 mag een nieuwe eigenaar de dikke sleutelbos in ontvangst nemen. Op 4 oktober 2016 ging het complex in de verkoop. ‘Veel mensen denken dat we de Bijlmerbajes verkopen omdat de grond zo gewild is, maar dat klopt niet’, vertelt projectleider Gerard Menkhorst. De Penitentiaire Inrichting Overamstel uit de jaren zeventig kwam tot stand met als ideaal een zo humaan mogelijke gevangenis te bouwen. Gedetineerden werden in kleine woongroepen van 24 man voorbereid op hun terugkeer in de samenleving. Onder meer vanwege die opzet werd de exploitatie te duur. ‘In nieuwe gevangenissen, zoals het moderne Justitieel Complex in Zaanstad, zijn veel minder bewakers nodig om hetzelfde aantal gevangenen te bewaken’, aldus Menkhorst.
BIJLMERBAJES FILM
De penitentiaire inrichting Overamstel, beter bekend als de Bijlmerbajes.
Een bijzonder complex in Amsterdam.
Het terrein zal veranderen in een nieuw stuk stad.
Hier komt een aantrekkelijke woonwijk met 1000 woningen in een snel veranderende omgeving.
In de voorbereiding van de verkoop werken wij intensief samen met de gemeente.
De ligging is uniek. Naast de nieuwe wijk Amstelkwartier. het is uitstekend bereikbaar.
Ga naar biedboek.nl voor meer informatie over de verkoop van dit bijzondere stadsproject.
In beton gegoten
De eerste gesprekken met de gemeente Amsterdam vonden plaats in 2014. Menkhorst: ‘Op dat moment zat de woningmarkt nog muurvast. De gemeente zag er geen heil in om het terrein van de bajes te ontwikkelen en pleitte voor het behoud van de gebouwen.’ Een grote uitdaging: de muren tussen de cellen zijn dragend, dus de indeling is letterlijk in beton gegoten. Menkhorst: ‘Het Atelier Rijksbouwmeester deed onderzoek naar de mogelijkheden en concludeerde dat de torens goed voor woonfuncties kunnen worden ingezet. Maar we constateerden ook dat sloop nieuwe kansen voor een mooi stuk stad zou bieden.’ Toen de studie in 2015 af was, bleek er het een en ander veranderd te zijn: de woningmarkt begon aan te trekken en de gemeente Amsterdam had een nieuw college met de ambitie om 5.000 woningen per jaar te bouwen. Het gebied van de Bijlmerbajes kwam daardoor opnieuw in zicht als kansrijke woningbouwlocatie.
Bijlmerbajes heeft cultuurhistorische waarde, maar hoeft niet behouden te blijven
Fifty-fifty
Voor veel Amsterdammers heeft de Bijlmerbajes een sentimentele waarde. Dat bleek ook tijdens een goedbezochte publieksavond over de toekomst van het complex. Ook de gemeente worstelde met de vraag of de gebouwen overeind moesten blijven en gaf opdracht voor een cultuurhistorisch onderzoek. De uitkomst: de Bijlmerbajes is weliswaar van cultuurhistorische waarde, maar het complex hoeft niet behouden te blijven. In nieuwe plannen voor woningbouw zou bijvoorbeeld een stedenbouwkundige verwijzing kunnen komen naar de slotgracht rond de bajes of ‘de Kalverstraat’ die de torens met elkaar verbindt. De Nota van Uitgangspunten van de gemeente stelt hier geen dwingende voorwaarden aan. Menkhorst: ‘De markt krijgt alle ruimte om met een goed plan te komen. In ruil voor dit ruime ontwikkelkader is met de gemeente afgesproken dat de toekomstige koper niet alleen wordt geselecteerd op hoogste bod, maar ook op kwaliteit. ‘De verdeling is fifty-fifty. We hopen dat er naast een mooie opbrengst een geweldig stuk stad ontstaat.’ Iedereen kan zijn interesse kenbaar maken. Bieden kan vanaf 60 miljoen euro, want dat moet het complex op z’n minst opbrengen. De partij met de beste combinatie van plankwaliteit én hoogste bod, mag zich na zorgvuldige selectie de nieuwe eigenaar van de Bijlmerbajes noemen en de sleutelbos in zijn zak steken.
- Bekijk de verkoop Bijlmerbajes op biedboek.nl
- Meer foto's bekijken? Klik hieronder op de > pijlen in de foto of op de bullets onder de foto's
